Op de CMI ALV te Utrecht op 25 maart 2025 werd voor de derde keer de Joos Kerckhaert Innovatie- en Wetenschapsprijs voor Medische Immunologie, oftewel de Joos Kerckhaert Award (JKA) uitgereikt, en wel aan Ellen van Lochem van het Rijnstate Arnhem. Hieronder de laudatio, uitgesproken door Hans Jacobs. De winnares zal bij een eerstvolgende ALV gelegenheid een korte voordracht geven over haar werk.
Laudatio Ellen van Lochem,
Beste Ellen, wij kennen jou niet alleen als Medisch Immunoloog van het Rijnstate. Maar ook als zeer actief lid van onze beroepsverenigingen waarbij je volgens mij inmiddels deel uitgemaakt hebt van elke commissie die we binnen de CMI hebben. Jij zet daarbij je tanden juist in de pittige dossiers. Je creëert met passie en vooral goede argumenten draagvlak voor toekomstbestendige vernieuwingen die er echt toe doen. Daarmee laat je een commissie telkens in betere staat achter zodra je weer een stap maakt naar een nieuwe commissie.
Sinds 2023 wordt je binnen het Rijnstate bijgestaan door een 2e medisch immunoloog. Anouk Platteel werd naast jouw maatje en immunologisch sparringpartner een belangrijke kracht om samen de transitie te organiseren naar jullie nieuwe diagnostische centrum Dicoon. En in die topdrukte waarin zo veel op de rit gezet moest worden vond Anouk de tijd om een brief te schrijven aan onze commissie en ons erop te wijzen dat jij óók een waardevolle onderzoekslijn in de lucht houdt.
Van oudsher is het Rijnstate een expertise centrum voor inflammatoire darmziekten. Het Rijnstate richt zich niet alleen op de beste behandeling, maar ook op het beter begrijpen van deze ziektebeelden. Jij realiseerde je als geen ander dat dit niet lukt door alleen systemisch naar het afweersysteem te kijken. Jij pionierde 15 jaar geleden met het maken van cel-suspensies van mucosale darmbiopten. Om vervolgens met flowcytometrie heel nauwkeurig de mucosale immuniteit in kaart te brengen. Jij standaardiseerde en automatiseerde dat binnen jouw diagnostische lab zodat jullie op grote schaal verschillende patiëntencohorten konden bestuderen. Samen met jouw klinische partners, en inmiddels al je 3e promovendus, weet je telkens weer nieuwe klinisch relevante vraagstukken op te lossen.
Jouw laatste publicatie in Inflammatory Bowel Disease is daar een sprekend voorbeeld van. Vedolizumab is effectief voor de meeste patiënten met Colitis Ulcerosa. Maar als we kunnen voorspellen en begrijpen bij welke patiënten dit dure, soms toxische, biological niet werkzaam zal zijn, dan kan dat leiden tot betere therapie op maat.
Met het bestuderen van darmbiopten vóór en ná Vedolizumab hebben jullie aangetoond dat de lokale aanwezigheid van de α4β7 integrins op T cellen en de mucosale expressie van MAdCAM sterke voorspellers zijn voor de mate van therapierespons. Dat is één van de voorbeelden waarmee jouw team bijdraagt aan betere immunologische kennis en klinische impact. Vooral ook omdat jij jouw kennis van het analyseren van biopten deelt middels publicaties en beschikbaar stellen van protocollen. Dat jij dit voor elkaar krijgt vanuit een perifeer ziekenhuis is een geweldig visitekaartje dat jij namens onze beroepsgroep afgeeft.
De CMI Joos Kerckhaert Award wordt gegeven aan een collega die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan ons vakgebied. Dat kan zijn met onderzoek, bijdrage aan richtlijnen, innovatie in het laboratorium, educatie of publiciteit. Beste Ellen, met jouw aanhoudende bijdrage op zoveel van deze immunologische pijlers verdien jij als geen ander de CMI Joos Kerkchaert Award van 2024.